Kudüs kirazı (Solanum pseudocapsicum)Solanaceae (Patlıcangiller) familyasının Solanum pseudocapsicum türünün dünyada yaygın adı Kudus kirazı (İngilizcesi Jerusalem Cherry) olsa da Kudüs ile veya İsrail ile hiçbir ilgisi yoktur.Solanum pseudocapsicum (Kudüs kirazı)ÖzellikleriSolanum pseudocapsicum, Kudüs kirazı yaz-kış yapraklıdır. Boyu 1 metreyi pek geçmez. Fakat yerini ve toprağını çok severse boyu 2 metreyi bulur. Küçük fidelerini düzenli budamalarla birkaç yılda bonsai gibi mini bir ağaç görünümüne sokabilirsiniz. Yoksa düzensiz çalı şeklinde gelişir.Kudüs kirazı ortalama 10 yıl ömürlüdür. İyi bir bakımla belki 12-15 yıl yaşar. İlkbahardan sonbahara kadar biber çiçekleri gibi beyaz çiçekler açar. İri fındık büyüklüğünde, koyu turuncu renkte domates benzeri meyveler yapar.Soğuğa dayanıklılığıSolanum pseudocapsicum kış soğuklarına -6C dereceye kadar hiç hasarsız dayanır (kar altında kalması yapraklarına zarar vermez). Biraz daha fazla veya daha uzun süreli soğukta yapraklarını ve körpe dallarını kaybeder. Kudüs kirazının -10C derece ve daha fazla soğukta hayatta kalması mümkün değil. Türkiye’de iklim şartları uygun bir bahçede yetişince meyveleri düşüp yuvarlanarak çevrede tohumları kendiliğinden çimlenir ve orada kalıcı olurlar.HabitatSolanum pseudocapsicum türünün ana vatanı Güney Amerika kıtasının kuzeyi (Peru, Ekvador) ve Kuzey Amerika kıtasının güneyi kesimleridir. En çok ormanlarda ve orman kenarlarında yaşarlar. Nadiren yarı çöl özellikli arazilerde de görülür.KullanımDayanıklı bir süs bitkisidir. Hem evde hem bahçede yetişir.Noel – Yılbaşı zamanı süsleme bitkilerindendir. Yaz boyunca çiçek açar. Oluşan meyvelerin hepsinin olgunlaşması, renklenmesi kış başını bulur. Bu da hıristiyanların Noel kutlamaları zamanına denk geliyor.Çok fazla uzun ömürlü olmadığı için Kudüs kirazi bonsai sanatında makbul değildir. Ama yine de 3-5 yıllık bir emekle küçük bir ağaç gibi görünüm vermek kolaydır. Kök budaması filan gerektirmez. 10-15 yıllık ömrü boyunca gayet güzeldir.Domates ve biberlerle aynı familyadan olduğu halde meyveleri yenmez. İnsanlar için zararı mideyi rahatsız etmekle, kusturmakla sınırlıdır. Kedilere ve köpeklere daha fazla zarar verir.Kudüs kirazı yetiştirme, bakımEv içinde sadece güneşli ve havadar pencere yanında yetişmeye uygundur. Günde en az 2 saat direkt güneş, bunun dışında gündüz boyunca güçlü gün ışığı ister.Toprağı nasıl olmalıdır? Besin verelim mi?Bahçelerde pek fark etmez ama eğer toprağınızda nematod parazitleri varsa orada Kudüs kirazı pek fazla yaşamaz. Saksıda ise 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri taneli temiz dere kumu karışımı yapmanızı tavsiye ederim. Bu karışımda son derece gür gelişim gösterir. Yine aynı karışım özellikle iç mekanlarda Kudüs kirazı yetiştirmek için en iyisidir.Bitki besini yeni toprağında ilk iki ay istemez. Genelde nisan sonundan eylül ayı sonuna kadar, sadece ayda bir defa salon bitkilerine özel sıvı bitki besininden verin. Çeşidi genel kullanım (çok amaçlı) bitki besini.Saksı-toprak değiştirmeKudüs kirazına köklerinin biraz rahat sığacağı boyutta saksı kullanın. Toprağı her üçüncü yılının başında değiştirin. Yani İki yıl aynı toprakta kalacak. Üçüncü yıl ilkbaharda toprak değiştirin. Kökleri fazla çoğalmışsa az farkla bir boy büyük saksı kullanın. Toprak değiştirirken köklerinin tümünü eski topraktan ayırmayın. En fazla yarısını ayırmanızda sakınca yok.Sulama ve dinlendirmeSerin aylarda (ilkbahar, sonbahar) saksısındaki toprağının en üst yüzeyi tamamen kurudukça sulamalısınız. Yaz boyunca ise toprak yüzeyinin ıslatıcılığı tamamen gidince ama nemliliğin çok fazla azalmasını beklemeden sulayın.Kasım ortasından mart sonuna kadarki süre içinde Kudüs kirazınızın toprağı adamakıllı kurusa bile yapraklarda pörsüme görmedikçe sakın sulamayın. Bu sırada eğer mümkünse çok serin bir yerde tutmakta yarar var.Kudüs kirazı sulamalarını yaz kış fark etmez ne zaman sulamak gerekirse mutlaka saksı alt deliklerinden bir miktar su sızacağı miktarda su ile yapmalısınız.Çiçek açması ve meyve vermesi içinKudüs kirazı ilkbahardan sonbahara kadar neredeyse kesintisiz çiçek açar. Çiçeklerinden pek azı meyveye dönüşür. Bu gayet normaldir.Hiç meyve oluşmaması problemi: Evde ya da camekanlı balkonda yetiştiriyorsanız Kudüs kirazının çiçeklerinde polenleşme pek mümkün olmaz. Çiçeklerde polenleşme olmazsa meyve de olmuyor. Çiçek açtığı zaman günün çoğu zamanında açık duran bir pencerenin tam önünde ya da dışarıda bulundurmanız gerekir. Bunları yapmaya imkanınız yoksa çiçekler iyice açıldıkları zaman ince bir sulu boya resim fırçası ile polenlemeyi kendiniz yapabilirsiniz. Böylece meyve oluşur. Aşağıda bir patlıcan çeşidinin çiçeğinde fırça ile polenleme yapma örneği fotoğrafı var. İnceleyin. Kudüs kirazı çiçeğinde de aynı şekilde yapın.
